Faktoria Rzymska

Faktoria Handlowa

Rekonstrukcja osady handlowej z okresu wpływów rzymskich na terenie Międzynarodowego Bałtyckiego Parku Kulturowego w Pruszczu Gdańskim. Obiekt otwarty został 21 lipca 2011 roku.

Faktoria jest osadą datowaną na okres świetności i schyłku Cesarstwa Rzymskiego (I-IV w.n.e), nawiązuje do funkcjonującego w tamtych czasach Szlaku Bursztynowego. O osadnictwie na tych terenach świadczą liczne wykopaliska prowadzone przez archeologów od końca XIX wieku.
Rekonstrukcja Faktorii Handlowej i Międzynarodowego Szlaku Bursztynowego z okresu wpływów rzymskich w Pruszczu Gdańskim składa się z następujących obiektów:

Hala Targowa

Hala Targowa to miejsce spotkań z archeologią, w ramach których młodzież i dzieci uczestniczą w zajęciach żywej historii. Prezentowany jest także zbiór zrekonstruowanych strojów z okresu wpływów rzymskich, zarówno zwyczajnych mieszkańców Barbaricum, jak i żołnierzy armii rzymskiej. Charakter edukacyjny mają także wyświetlane filmy, prezentujące życie codzienne w osadzie z okresu wpływów rzymskich oraz opowiadające o bursztynie – najcenniejszym surowcu pochodzącym z tych terenów.

Chata Kowala

Chata Kowala to wierna rekonstrukcja domostwa z epoki wpływów rzymskich. Wszystkie przedmioty z materiału, drewna i wikliny wykonane zostały w technikach tradycyjnych. Przed wejściem do chaty znajduje się warsztat pracy kowala: palenisko z miechem oraz drewniane beczki z wodą, służące do hartowania wytwarzanych przedmiotów.

Na drewnianym pieńku znajdują się podstawowe narzędzia tego wytwórcy: kowadła, kleszcze, młotki, pilniki, przebijaki i inne. Sama chata została wykonana z drewna dębowego oraz drzew iglastych. Drewniane podłoże wykonane jest z dartych desek. W chacie znajduje się typowe wyposażenie domowe. W rogu pomieszczenia jest prostokątne palenisko, łóżko nakryte skórami oraz ręcznie wykonanymi, wełnianymi tkaninami, stół oraz skrzynia pełniąca funkcje zarówno ławy do siedzenia jak i skrytki na przedmioty.

Chata Wodza

Chata Wodza to główny drewniany obiekt, który w myśl prowadzonej rekonstrukcji łączy w sobie przeszłość z teraźniejszością. Na zewnątrz, chata przypomina obiekt z okresu wpływów rzymskich, natomiast w środku zastosowane zostały nowoczesne rozwiązania multimedialne i wystawiennicze. Prezentowane są tu eksponaty muzealne, znajdujące się w gdańskich zbiorach Muzeum Archeologicznego.

Tematem przewodnim wystawy jest ekspozycja wyników wieloletnich badań archeologicznych prowadzonych na stanowiskach w Pruszczu Gdańskim. Tradycyjne podpisy zastąpione są przez dotykowe panele multimedialne prezentujące zdjęcia obrotowe w technice trójwymiarowej. W centralnej części muzeum znajduje się mapa dotykowa, prezentująca pruszczańskie stanowiska archeologiczne począwszy od neolitu do czasów nowożytnych. Ponadto wyświetlane są filmy przedstawiające życie społeczności pradziejowych, jak i prace przy budowie Faktorii.

Chata Bursztyniarza

Chata Bursztyniarza stanowi rekonstrukcję miejsca pracy tego rzemieślnika. Prezentowane są w niej przedmioty, których używał i wyroby, jakie wychodziły spod jego rąk. Podczas wykopalisk archeologicznych prowadzonych na terenie Pruszcza Gdańskiego, odnaleziono wiele bursztynowej biżuterii, świadczącej o niezwykłych zdolnościach lokalnych bursztyniarzy. Wewnątrz budynek podzielony jest na dwie izby, za pomocą ścianki wykonanej z plecionki.
Przy wejściu znajdują się narzędzia bursztyniarza: tokarka, noże, pilniki, krzemienne ostrza, kamienna płyta do wygładzania, świder do wiercenia otworów, filc i skóra z jelenia do końcowego wygładzania. Po lewej stronie znajduje się jama zasobowa – rodzaj prymitywnej spiżarni – służąca do przechowywania żywności, ziarna itp. Analogiczna jama znajduje się także na zewnątrz budynku, w tym wypadku pełniąca funkcję przydomowej piwniczki. Za ścianą plecionkową znajduje się rekonstrukcja pionowego warsztatu tkackiego. Ponadto w chacie znajduje się palenisko oraz piec kopułkowy, wykonany z gałęzi oblepionych gliną i wkopany w ziemię.

Pozostałe obiekty

W Faktorii zobaczyć można również replikę wozu kupieckiego z okresu rzymskiego. Jest to rekonstrukcja pojazdu, jakim z Imperium transportowano towary do wymiany za bursztyn. Wóz posiada uprząż dla pary wołów z charakterystycznym dla tego czasu jarzmem wykonanym z jednego kawałka drewna. Skrzynia ładunkowa osadzona jest na wiernie zrekonstruowanym podwoziu wykonanym z drewna i żelaza oraz metrowej średnicy kołach. Znajduje się on w specjalnie do tego przystosowanej wozowni. Ponadto na terenie osady znajdują się: rekonstrukcja kręgu kamiennego, zagroda dla zwierząt, tor łuczniczy, bulodrom (dwa tory do gry w bule, czyli pentaque) oraz kramy kupców. Osada otoczona jest palisadą z czterema wieżami bramowymi.